Kiracı ve Ev Sahiplerinin Hakları Nelerdir ?

Kiracı ve ev sahiplerinin hakları nelerdir sorusuna cevap bulmak için yazımızı derledik. Kira sözleşmeleri, 2011 yılından itibaren”6570 Sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun” ile değil “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu” ile düzenleniyor.

Kiracı ve ev sahiplerinin sınırları yasal çerçevelerle belirlenmiş hak ve sorumlulukları vardır. Günümüzde kiracı ve ev sahibi arasında; kira artışı, depozito, aidat, tadilat gibi pek çok farklı konuda anlaşmazlık yaşanmakta ve tarafların bu tarz durumlarda yasal prosedürlere uygun davranmaması pek çok sorunu beraberinde getirmektedir.

Kiracı hakları, mülk sahibi ile kiralayan kişi arasındaki ilişkiyi düzenlemek için yasalarla belirlenir. Ülkemizde, 2011 yılından bu yana “6570 Sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun” ile kiracıların sahip oldukları haklar yasalarla korunmaktadır. Borçlar Kanunu kapsamında kiracılar hangi haklara sahiptir?

Kiracı ve ev sahiplerinin hakları nelerdir, maddeleri ve detayları için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Borçlar Kanunu gereğince kiracı ve mülk sahibi arasındaki kira sözleşmesi, artık bir senet gibi işlemektedir. Bir yeri kiralamadan önce şartları en ince ayrıntısına kadar okumak, kiracının yararına olacaktır. Söz konusu ev sahibinin kiracıya karşı olan sorumlulukları ise aşağıdaki maddeler, yasalar tarafından koruma altına alınmış durumdadır.

 

• Kiracı hakları hakkında söylenebilecek ilk şey, ev sahibinin haklı bir gerekçesi olmadan kiracıyı kontrat süresi dolmadan evden çıkaramayacağıdır. Haklı gerekçeler, yasalar çerçevesinde belirlenmiştir. Örneğin kiralanan mülk, sahibinin kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu ya da kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için gerekliyse mülk sahibi, kiracının çıkmasını talep edebilir.
• Borçlar Kanunu’nun 301. maddesi mülk sahibini, kira sözleşmesi boyunca mülkü nasıl kiraladıysa o şekilde tutmakla mükellef kılmaktadır. Buna göre evin tadilat masrafları, mülk sahibine aittir. Kiracı, evin yapı masraflarını kendi karşılayarak kira bedelini düşük ödeyebilir. Bu konuda öncelikle ev sahibi ile anlaşma yapmak ve tüm masrafları faturalandırmak önemlidir.
• Kiracı, sonradan oluşan kusurlar nedeni ile evden yeterince faydalanamıyorsa ev sahibinden bu kusurları gidermesini talep edebilir. Tadilat ve yapı kusurlarının sonradan ortaya çıkması ve giderilememesi durumunda kiracı, kira bedelinde indirim talep edebilir.
• Kira kontratları, aksi belirtilmedikçe ve sona erecekleri tarihten 15 gün öncesine kadar yeni bir sözleşme hazırlanmamışsa otomatik olarak 1 yıl yenilenir.
• Kiracı, kiraladığı mülkü başka birisine kiralık olarak devredebilir. Mülke zarar vermemek şartıyla kiracı, mülkü devretme hakkında sahiptir. Bunun için mülk sahibinden yazılı izin alınması gerekir.
• Kiracıların apartmana yönetici olması mümkündür. Bunun için kiracıların apartman kurulunda yapılan toplantılara katılması yeterlidir.
• Sigorta ve vergi gibi ödemezler, sözleşmede aksi belirtilmedikçe mülk sahibine aittir.
• Mülk sahibi, kiracıyı evden çıkarırken evi verdiği gibi teslim aldıysa depozitoyu geri vermekle mükelleftir.
• Kiracı, zamanında ödenmeyen kiraları ödemekle yükümlüdür; fakat mülk sahibi, kiranın geç ödenmesinden dolayı kiracıdan cezalı kira benzeri ekstra ödemeler talep edemez. Kiranın ödenmemesi durumunda ev sahibi, kiracıyı tahliye etmek için dava açabilir.
• Kiracı, zamanın yıpratıcılığından dolayı eskiyen demirbaştan sorumlu değildir. Örnek olarak zamanla eskiyen mobilyalar ya da solan duvarların bedeli kiracıdan talep edilemez.
• Kiracının oturduğu ev, kentsel dönüşüm nedeni ile boşaltılacaksa kiracı, devletten 2 kira kadar yardım alabilir.

Mülk sahibi ile kira ya da konut ve işyeri kuralları konusunda problem yaşayan kiracılar, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak problemin çözülmesi için işlemleri başlatabilir.

 

Ev Sahibinin Hakları Nelerdir?

 

• Kanun gereğince mülkün kiralandığı kişi, kişiler ya da kuruluşlarla yapılan kira sözleşmesi hem kiracıya hem de ev sahibinin hak ve sorumluluklarını gösterir. Ayrıca aynı kanun gereğince kontrat bulunmasa bile iki taraf belirli haklara sahiptir. Ev sahibi hakları, aşağıdaki gibidir:

 

• Ev sahibi, her yeni kira sözleşmesinde kanunlar çerçevesinde belirlenmiş sınır oranında zam yapabilir. Ev sahibi, kira zammını kabul etmeyen kiracıyı sözleşme bitimiyle beraber evden tahliye ettirebilir.

 

• Kiracı eğer evde oturmak istiyorsa kiraya yasal çerçeveler ışığında yapılan zammı kabul etmek zorundadır. Ev sahibinin kiracıya karşı olan haklarından biri de kanun çerçevesinde belirlenmiş durumlarda kiracıyı evden çıkarabilmesidir. Örneğin kiralanan mülk; kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu ya da kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için gerekliyse mülk sahibi, bu durumu kiracıya bildirerek evden çıkmasını talep edebilir.

 

• Ev sahibi, kiradaki evini satabilir. Önceden kiracıyı bilgilendirmek koşulu ile ev sahibi, evi üçüncü şahıslara gösterebilir. “Ev satılırsa ev sahibi, kiracıyı ne zaman çıkarabilir?” konusu da yasalarla belirlenmiştir. Ev satışından sonra ev sahibi, kiracıya ihtarname çekerek 6 ay içinde evden çıkmasını talep edebilir.

 

• Kiracının eve özensiz davranması ve komşularla iyi geçinmemesi durumunda ev sahibi, kiracının tahliyesini isteyebilir. Bu tür durumlarda ev sahibi, kiracıya ihtarname çekerek 30 gün içinde bu aksiliklerin düzenlenmesini, aksi takdirde evin boşaltılmasını istediğini ibraz edebilir. Belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitmesine 15 gün kala, aksi belirtilmedikçe sözleşme eski şartlar üzerinden yenilenir.

 

• Ev sahibi kira bedelini yükseltmek istiyorsa bu süre öncesinde yeni bir sözleşme yapma hakkına sahiptir. Kiracının kirayı ödemediği durumlarda, mülk sahibi ihtarname çekerek 30 gün içinde borcun ödenmesini talep edebilir. Borcun ödenmemesi durumunda ev sahibi, sözleşmeyi fesh ederek kiracıyı evden çıkarabilir.

 

• Ev sahibi, kiraladığı mülkü (zamanla gelen yıpranmaların dışında) verdiği gibi geri alma hakkına sahiptir. Ev sahibinden izinsiz olarak yapılan değişiklikler karşısında ev sahibi, kiracıdan bu değişiklikleri geri almasını talep edebilir. Karşılıklı anlaşmazlık sonucunda kiracıya tahliye bildirimi yapmak, ev sahibinin hakları arasında yer almaktadır. Bu durum çoğunlukla bir davaya dönüşmekte ve maddi konular bir hakim eşliğinde çözülmektedir.

 

• Ev sahibinin, kiracıdan 3 kira miktarını geçmeyecek oranda depozito isteme hakkı bulunmaktadır. Sözleşme bitiminde kiracı eve zarar vermişse ev sahibi bu depozitoyu, evde oluşan hasarları gidermek için kullanabilir.

Ev Sahibi Kiracıyı Nasıl Evden Çıkarır?

 

Ev sahipleri, sözleşme devam ettiği sürece kiracıyı istediği an evden çıkaramaz. Haklı gerekçeler varsa öncelikle kiracıya ihtarname çekilir. Bir yılda iki ihtarname gönderilen kiracı için tahliye kararı çıkarılabilir. Kiracıyı evden çıkarmak için haklı gerekçelerden bazıları şunlardır: Gayrimenkul tadilatı Ev sahibinin eve ihtiyacı olması Mülk sahibinin değişmesi Bu tür durumlarda, yasalarla belirlenmiş zaman sınırları dahilinde kiracının evden çıkmasını talep etmek mümkündür.

Kiracı ve ev sahiplerinin hakları nelerdir sorusuna cevap bulmak için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.